Thursday, July 21, 2011

Arangkada of Leo Lastimosa for July 22, 2011

Mas abtik ang peke
Gipasigarbo sa Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP) nga mas lisod nang pekehon ang bag-ong mga kuwarta nga ilang gipatik ug giluwatan.  Gipagamay dayon nila ang mga reklamo nga nikatap nang peke nga P20, P50 ug P100.  Nipasabot ang mga opisyal sa BSP nga tungod sa kadaghan sa bag-ong security features nga ilang gibutang, mas lisod nang ilaron ang katawhan.
Duna hinuon koy nakit-an nga buslot sa pasalig sa BSP.  Kasagaran nato wa pang kakupot sa bag-ong mga kuwarta.  Bisan gilusad ang bag-ong kuwarta niadto pang Disyembre sa niaging tuig.  Unsaon man intawon nato pag-ila sa peke nga wa pa man ta makalili sa tinuod?

-o0o-

Maayo na lang kay ang mga nagpakatap sa peke nga bag-ong mga kuwarta labaw pang way pagtahud sa katawhan nga gusto nilang biktimahon.  Kon pasikaran ang pasiunang peke nga P20, P50 ug P100 nga nahuptan ug nasusi sa BSP, mora ra og gi-photocopy ug taphaw ang mga kolor, maong dali ra kaayong mailhan.
Apan ang pag-abot sa pekeng mga kuwarta sa BSP nagpasabot nga duna gihapoy nabiktima.  Ang mga biktima mahimong pasanginlan nga nagtanga lang.  Apan mahimo sang nalipat lang kay wa pa gyoy ideya unsay dagway sa bag-ong mga kuwarta, mahimong nakumbinser lang nga tungod sa kalisod na ron sa panahon mora ra og gi-photocopy ug taphaw ang mga kolor sa bag-ong mga kuwarta.

-o0o-

Aron di ikaw ang sunod nga mabiktima, niang pipila sa bag-ong security features nga gibutang sa BSP:
  • Ang bag-ong mga kuwarta di hamis kon dili may gagmayng bugdo kay hinimo sa panapton ug abaca;
  • Ang serial numbers may usa o duha ka letra ug unom ngadto sa pito ka numero nga di managsama og gidak-on;
  • Pinabugdo (embossed) ang pagpatik sa kantidad sa kuwarta (sama sa "Dalawampung Piso") ug sa "Republika ng Pilipinas"; ug
  • Daghang watermarks ug security threads nga mabantang kon sihagon ang bag-ong mga kuwarta sa adlaw o suga.

-o0o-

Kutob ra hinuon ta sa paghanduraw sa security features sa bag-ong mga kuwarta hangtod nga ato na silang makuptan.  Kasagaran sa akong nailhan nga nakagamit na sa bag-ong mga kuwarta mao ang mga nagtrabaho o nakabiyahe sa Metro Manila.  Sa ato pa, sama sa naandan, sila gihapoy nag-una ug kita gihapoy iwit.
Kaila nakong mga opisyal sa mga bangko sa Sugbo nitug-an nga ang BSP padayon pang nipagawas sa bag-ong peso bills nga karaan pa ang desinyo.  Nga posibleng maoy hinungdan nga nihit pa kaayo ang giluwatan nga bag-ong mga kuwarta.  Ang nakapait mao nga ang mga sindikato wa pahigot sa naandang kalangay sa burukrasya sa gobyerno.  Hinaot nga mopaspas na ang lihok sa BSP sa di pa makakita ang mga mangingilad og mas maayo nga printers.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

No comments: