Friday, March 14, 2008

Arangkada of Leo Lastimosa for March 15, 2008

       PAPAS ANG BAYRANAN

 

       Kahugpongan sa kabos nga kanasuran nagkahugpong sa paglusad og determinadong paningkamot sa pagpapas sa mga bayranan sa tulonghaan.  Aron pagtino nga ang tanang bata makatungha ug makakuha sa batakang panginahanglan sa edukasyon.

Nilampos sila pagpapas sa matrikula sa mga tulonghaan sa elementarya ug segundarya.  Apan daghan gihapong bata ang wa makatungha tungod sa mga bayranan nga gipahamtang sa mga tulonghaan alang sa mga proyekto, mga gamit sa klase ug mga amotan sa parents teachers associations (PTAs).

Ilang gilusad ang sunod nga hugna sa kampanya—ang pagpapas sa tanang bayranan ug amotan sa mga tulonghaan.  Nakugang sila sa sangpotanan:  Napilo-pilo ang gidaghanon sa mga tinun-an; ug nitidlom ang mga bata nga nanrabaho ug nahilambigit sa krimen.

-o0o-

        Ang nakapait mao nga wa maapil ang Pilipinas sa kahugpongan sa kanasuran nga naninguha paghimong libre sa pasiunang edukasyon.  Samtang gimando sa atong batakang balaod nga libre ang elementary ug high school education, ang dagkong amotan sa mga tulonghaan maoy nakababag sa minilyon ka mga bata sa pagtungha

        Di pa igo nga way gihimo ang atong kagamhanan sa pagsulbad sa suliran, gidasig pa gyod hinuon ang mga ginikanan sa pagka-manggihatagon sa ilang tabang sa mga tulonghaan.  Di man daotan ang pagtabang.  Apan mahimo ning law-ay kay ang kadagko sa amotan nagumikan man sa kapakyas sa kagamhanan pagtuman sa iyang batakang gimbuhaton pag-edukar sa mga bata.

        Samot kalaw-ay kon naghinobrang gasto sa kagamhanan sa pangurakot ug way kapuslanang mga butang.  Apan nihit kaayong panudlanan kon edukasyon nay hisgutan.

-o0o-

        Ang sunod nga lakang sa mga nasud sa Africa, nga mas kabos pa kay sa Pilipinas, mao ang pagpapas sa nahibiling gastohan sa edukasyon sa ilang kabataan—ang mga uniporme ug pagkaon sa mga tinun-an.

        Sukwahi ang nahitabo dinhi sa ato.  Kay matag tuig makahunahuna mang kadagkoan sa mga tulonghaan og bag-ong mga amotan—pagpintal sa classrooms, pagsuhol sa mga tanod, pagtukod og pansayan, mga biyahe ug seminar sa mga magtutudlo ug mga hikay kon moduaw ang mga politiko ug kadagkoan sa DepEd.

-o0o-

        Ug mao ni labing dakong hagit sa PTCAs:  Padayon ba silang magpagamit sa di makiangayong pagpangilkil sa mga tinun-an ug mga ginikanan sa mga gastohan nga nabayran nang daan sa ilang dagkong buhis?  O mobarug sila alang sa makaluluoy nga mga tinun-an ug mga ginikanan pag-awhag sa kagamhanan pagtuman sa mando sa konstitusyon alang sa libreng edukasyon?

        Hinaot nga mamahimo ning kabahin sa pamalandong sa kadagkoan sa PTCA sa umaabot nga Semana Santa.  Hinaot nga wa na nilay mangahas pagkabayo na hinuon sa PTCAs sa pagmugna og dugang mga amotan aron magpasiugda og mga kumbensiyon ug ubang kalihokan nga way ikatabang sa mga tinun-an.  Hinunoa makapaburot lang sa ilang pribadong mga panudlanan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

No comments: