Arangkada of Leo Lastimosa for March 20, 2008

          KRISIS SA BUGAS

 

          Ang kanihit sa suplay ug kataas sa presyo sa bugas humay sa merkado sa kalibotan, nga nakahulga na karon sa suplay sa pagkaon nga maoy labing gisaligan dinhi sa ato, maoy dakong tamparos sa iresponsableng mga opisyal sa kagamhanan nga sud na ron sa daghang katuigan nigiya nato sa sayop nga agianan ug nihatod nato sa kaalaotan:

·        Alang nila kinaraan na ang naandang tambag nga palambuon una ang agrikultura sa di pa makab-ot ang hingpit nga industriyalisasyon; ug

·        Alang nila di na sab ta angayng maghago pa og ubog sa lapukong kabasakan aron pagpananom og humay kay mas sayon ang pagpangompra sa mas baratong bugas gikan sa silingang kanasuran.

-o0o-

Ang sayop nilang tambag maoy hinungdan nga wa gyod mapatuman ang tinuod nga kausaban sa yuta aron nga ikatugyan nang pagpanag-iya ngadto sa mga mag-uuma nga tinuod gyong nagtikad, inay sa mga tag-iya nga wa na igkita ni magpakabana pagpalambo sa mga umahan.

Ang sayop nilang tambag nisangpot sab sa makadaot nga mga lagda sa kagamhanan nga nitugot sa pag-usab sa mga umahan ngadto sa golf courses ug subdivisions.  Maong gikan sa pagka magtutudlo unsaon pagtikad og humayan ngadto sa mga eksperto sa ubang kanasuran kita karon ang usa sa labing dakong importer sa bugas sa tibuok kalibotan.

Salamat sa atong pagtahan sa seguridad sa pagkaon, bisan ang atong kuwarta din a garantiya nga makapalit sa atong gikinahanglang bugas humay.

-o0o-

          Ang Sugbuanong nasudnong presidente sa Grains Retailers Confederation (Grecon), Teresa Alegado, nahugno sa paglayat sa presyo sa bugas humay gikan sa $200 matag tonelada ngadto na sa $700 matag tonelada.  Apan nipasidaan siya nga ang kakuwang sa suplay maoy mas dakong suliran.

          Matod ni Alegado ang Tsina nay labing dakong konsumidor karon sa bugas humay kay nitidlom ang ilang agrikultura human nasuyop ang ilang mga mag-uuma sa nanguhong nga mga pabrika.  Bisan ang India nga exporter unta niadto karon nagkuwang nang suplay ug nakigribal na sa nagkanihit sang suplay sa bugas humay sa Thailand ug Vietnam.

-o0o-

          Ang pasalig sa Malakanyang nga abunda ang atong ani karong tuiga tungod sa pagbundak sa uwan bisan ting-init na gihulagway ni Alegado nga way sukaranan.  Matod niya nitidlom pag-ayo ang ani tungod sa mga bagyo nga nihasmag sa Luzon ug sa peste nga ni-atake sa Mindanao.

          Gidasonan ni Alegado ang kampanya sa nasudnong kagamhanan sa pagdaginot sa bugas humay.  Apan ang mas malungtarung sulbad alang niya mao ang pagdasig sa katawhan sa pagpanananom pagbalik og humay, mais ug mga lagutmon sa mga umahan.  Ug bisan sa atong mga nataran.

          Mag-unsa man tinuod ang atong gipanghambog nga paglambo sa atong mga industriya kon wa na tay ikapakaon sa kinabag-an sa atong katawhan?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com